Isinulat ni: Ma. Andrea Isabelle Z. Garcia
Persweysib
Isa sa pinakakontrobersyal na paksa sa politika ng Pilipinas ay ang isyu kung dapat maging ligal ang diborsyo. Ayon sa House Bill No. 7303, ang kahulugan ng diborsyo ay “separation between married couples in which both husband and wife return to their status of being single, with the right to marry again [paghiwalay ng mga mag-asawa kung saan parehong asawa ay babalik sa katayuan ng walang asawa, at may karapatan na magpakasal ulit]” (2018). Sa Pilipinas, ang diborsyo ay ilegal mula noong 1950, nang ipinatupad ang Civil Code (Lagman, 2016). Simula noon, maraming pulitiko ay nagtataguyod para sa legalisasyon ng diborsyo. Sa nakaraang anim na taon hanggang ngayon, ilang mga pulitiko katulad nina Risa Hontiveros at Pia Cayetano ay naglalaban para pumasa ang Divorce Bill ng Gabriela Women’s Party, ngunit ayaw ng ibang pulitiko. (Rey, 2019). Dapat maging ligal ang diborsyo sa Pilipinas dahil mas mabuting opsyon ito para sa mga Filipino na nagdudusa o hindi na masaya sa kanilang kasal.
Nararapat lamang na may opsyon ang mga Filipino na iwanan ang kanilang mga asawa kung hindi na sila masaya. Sa simula, nang isang tao ay nagpakasal, masayang-masaya sila at nasasabik sila na magsimula ng isang buhay kasama ng kanilang asawa. Ngunit, sa paglipas ng panahon, karaniwan na magkaroon ng mga problema sa kasal. May ilang tao na kayang pagtagumpayan ang mga problema at maging masaya sa kanilang kasal. Pero minsan, lumalala lang ang mga problema at nagiging napakahirap na tiisin ito. Sa halip na ang asawa ay maging isang dahilan ng kaligayahan, sila ay nagiging dahilan ng kalungkutan at sakit. Maraming babae at lalaki ay nakakaranas ng pisikal, emosyonal, o sekswal na abuso dahil sa mga asawa nila. Nagiging parang bilanggo na ang mga inaabuso na asawa sa sarili nilang bahay dahil sa karahasan na hinaharap nila. Sobrang nakaka-awa at nakakalungkot ang mga kwento ng mga inaabuso na asawa. Sa ilan na mga sitwasyon, nasasaktan din ang mga bata. Hindi lang abuso ang problema na maaaring magkaroon sa kasal. May mga asawa na nagkakaroon ng ibang relasyon sa ibang babae o lalaki. Napakasakit talaga na malaman ng isang tao na ang asawa nila ay hindi tapat, at hindi tama na wala silang opsyon na iwanan ang tao na nagpapasakit sa kanila. Kung magiging ligal ang diborsyo, ang lahat ng mga Filipino ay magkakaroon ng opsyon upang protektahan ang kanilang sarili, at ang mga anak nila kung meron. Magkakaroon sila ng pagkakataon na magsimula ng bagong buhay kung saan masaya sila.
Sa wakas, ngayon na ang panahon upang gawing ligal ang diborsiyo. Ang Pilipinas ay isa lamang sa dalawang bansa sa mundo na hindi legal ang diborsyo, ang isa ay ang Vatican. Ang diborsyo ay nagbibigay ng maraming mga benepisyo sa mga mamamayang Pilipino para sa kanilang kabutihan kapag mayroon kahiwalayan. Sana, sa mga kamakailang pagkilos mula sa mga pulitiko at lumalaking suporta mula sa mga mamamayang Pilipino, ang diborsiyo ay malapit nang maging isang katotohanan sa Pilipinas.
Argumentatibo
Isa sa pinakakontrobersyal na paksa sa politika ng Pilipinas ay ang isyu kung dapat maging ligal ang diborsyo. Ayon sa House Bill No. 7303, ang kahulugan ng diborsyo ay “separation between married couples in which both husband and wife return to their status of being single, with the right to marry again [paghiwalay ng mga mag-asawa kung saan parehong asawa ay babalik sa katayuan ng walang asawa, at may karapatan na magpakasal ulit]” (2018). Sa Pilipinas, ang diborsyo ay ilegal mula noong 1950, nang ipinatupad ang Civil Code (Lagman, 2016). Simula noon, maraming pulitiko ay nagtataguyod para sa legalisasyon ng diborsyo. Sa nakaraang anim na taon hanggang ngayon, ilang mga pulitiko katulad nina Risa Hontiveros at Pia Cayetano ay naglalaban para pumasa ang Divorce Bill ng Gabriela Women’s Party, ngunit ayaw ng ibang pulitiko. (Rey, 2019). Dapat maging ligal ang diborsyo sa Pilipinas dahil mas madaling itong makuha, nagbibigay ito ng proteksyon sa mga kababaihan, at nagbibigay-daan para sa mas mabuting kalagayan upang magpatuloy ng buhay pagkatapos ng paghihiwalay.
Unang una, mas madali kumuha ang diborsyo kumpara sa annulment, ang ibang paraan ng paghihiwalay ng kasal sa Pilipinas. Ayon sa House Bill No. 7303, mas mura ang mga bayarin sa diborsyo kaysa sa bayad sa annulment, na maaaring umabot ng hanggang sa Php 250,000 (2018). Maliban dito, pwedeng ibawas ang bayad ng diborsyo para sa mga mahihirap na mga aplikante. Bukod sa pagiging mas mura, mayroong apat na karagdagang mga batayan para sa paghihiwalay sa ilalim ng diborsyo na gawing mas madaling makuha ang paghihiwalay kumpara sa annulment, na maaaring maglaan ng maraming taon bago makuha (Cupin, 2018). Pangalawa, ang diborsyo ay proteksyon para sa mga kababaihan mula sa karahasan sa tahanan. Ayon sa National Demographic at Health Survey noong 2017, 26% ng mga babaeng may asawa ang nakaranas ng pisikal, emosyonal, o sekswal na abuso mula sa kanilang asawa. Karamihan sa mga kababaihan na ito, dahil inaabuso sila, ay walang kakayahan sa pananalapi o mga mapagkukunan na kumuha ng annulment. Dahil dito, ipinahayag ni Senador Risa Hontiveros na magkakaroon ang Divorce Bill ng mga probisyon para sa kapakanan ng kababaihan. Ang pang-aabuso ay idadagdag sa mga batayan para sa paghihiwalay sa ilalim ng Divorce Bill, dahil hindi pa ito itinuturing na kasalukuyan sa Family Code (Rey, 2019) Sa pamamagitan ng pag-legalisasyon ng diborsyo, maaring magligtas ang mga kababaihan sa pang-aabuso at protektahan ang kanilang mga sarili. Panghuli, sa diborsyo, mas madali para sa mga diborsiyado na asawa at ang kanilang mga anak na magpatuloy sa kanilang buhay. Dahil mas mabilis ang proseso, pwedeng bigyan ng mas maraming oras alagahin ang mga bata. Kasama rin sa Divorce Bill ang mga probisyon na nagbibigay ng suporta para sa mga mag-asawa at mga anak sa pagdaan ng diborsyo sa pamamagitan ng mga nakatalagang manggagawa sa lipunan at sikologo (Cupin, 2018).
Ngunit, sa kadamihan ng mga pakinabang ng legalisasyon ng diborsyo, maraming hindi sumasang ayon pa rin. Ang pinakamalakas na pagsalungat laban sa diborsyo sa Pilipinas ay ang mga grupong Katoliko na naniniwala na ang diborsyo ay sumisira sa kabanalan ng kasal ayon sa doktrinang Kristiyano. Gayunpaman, bagaman karapatan ng lahat na magkaroon ng kanilang sariling mga paniniwala, dapat mayroong palaging mag kahiwalay ang Simbahan at estado. Samakatuwid, mali ang pagsugpo sa karapatan ng isang tao na hiwalayan dahil sa relihiyon. Karagdagan sa mga grupo na Katoliko, ang ilang mga pulitiko, tulad ni Joel Villanueva, ay naniniwala na ang diborsyo ay sumalungat sa tradisyonal pamilyang Pilipino. (Malasig, 2019). Totoo na mahalaga na pahalagahan ang mga tradisyon ng bansa, ngunit mas mahalaga na protektahan ang kapakanan ng mga mamamayan na nangangailangan na mahiwalay sa kanilang mapang-abusong asawa. Bukod dito, ang batas ng diborsyo ay nagsisikap na itaguyod ang mga halagang ito sa pamamagitan ng mga probisyon na may kinalaman sa pangangalaga ng mga bata (Cupin, 2018). Isa pang dahilan kung bakit sumasalungat ang diborsyo ay ang posibleng emosyonal na trauma na maaaring maranasan ng mga bata. Si Duterte mismo ay sumasang-ayon sa sentimyento na ito, na nagsasaad na ang mga nagdurusa sa karamihan sa diborsyo ay ang mga bata. (Villegas, 2018) Ngunit ayon sa American Psychological Association, ipinakita ng pananaliksik na mas naapektado ang mga bata sa mga problema na nagkakaroon sa panahon ng kasal kaysa sa diborsyo mismo. (Lagman, 2016) Samakatuwid, ang posibleng trauma ng bata ay hindi eksakto na nagmula sa aktwal na diborsyo, ngunit sa mga problema na nangyayari sa panahon ng pag-aasawa mismo.
Sa wakas, ngayon na ang panahon upang gawing ligal ang diborsiyo. Ang Pilipinas ay isa lamang sa dalawang bansa sa mundo na hindi legal ang diborsyo, ang isa ay ang Vatican. Ang diborsyo ay nagbibigay ng maraming mga benepisyo sa mga mamamayang Pilipino para sa kanilang kabutihan kapag mayroon kahiwalayan. Sa kabila ng paglaban ng ilang mga grupo, 53% ng mga Pilipino ang talagang sumasang-ayon na ang diborsyo ay dapat gawing ligal (Tomacruz, 2018). Sana, sa mga kamakailang pagkilos mula sa mga pulitiko at lumalaking suporta mula sa mga mamamayang Pilipino, ang diborsiyo ay malapit nang maging isang katotohanan sa Pilipinas.
Talasanggunian
- Villegas, B. (April 28, 2018). Why the President is against divorce. Retrieved from https://opinion.inquirer.net/112775/why-the-president-is-against-divorce
- Tomacruz, S. (March 10, 2018). 53% of Filipinos agree to legalize divorce – SWS. Retrieved from https://www.rappler.com/nation/197837-filipinos-agree-legalize-divorce-sws-survey
- Rey, A. (September 17, 2019). Hontiveros: Divorce bill is ‘pro-family, pro-children’. Retrieved from https://www.rappler.com/nation/240344-hontiveros-says-divorce-pro-family-children
- Cupin, B. (February 22, 2018). EXPLAINER: What are grounds, provisions in House divorce bill? Retrieved from https://www.rappler.com/nation/196612-explainer-house-divorce-bill
- House of Representatives. (February 28, 2018). House Bill No. 7303. Retrieved from http://www.congress.gov.ph/legisdocs/first_17/CR00640.pdf
- Lagman, E. (June 30, 2016). Explanatory Note of House Bill No. 116. Retrieved from http://www.congress.gov.ph/legisdocs/basic_17/HB00116.pdf
- Bersales, L. (March 26, 2018). One In Four Women Have Ever Experienced Spousal Violence. Retrieved from https://psa.gov.ph/content/one-four-women-have-ever-experienced-spousal-violence-preliminary-results-2017-national
- Malasig, J. (August 8, 2019). Senators make their stand on divorce. Retrieved from https://www.interaksyon.com/politics-issues/2019/08/08/153149/senators-stand-divorce-bill
STEM Pananaliksik 